معرفی عوامل رادیواکتیو ایریدیوم:
ايريديم عنصری به رنگ سفید خاکستری است . این عنصر در سال 1804 توسط S.Tenant,.F.Fourcory, L.N.Vauquelin, H.V.Collet-Descoltilsدانشمندان انگلیسی و فرانسوی کشف گردید . از آن جهت مناسب است كه نمك آن بسيار رنگين مي باشد . ايريديم عنصري سفيد رنگ و مشابه با پلاتينيم مي باشد اما تفاوتش رنگ زرد آن مي باشد.
اين عنصر بسيار سخت و شكننده بوده بنابراين كار با آن سخت مي باشد.
ايريديم تحت تاثير اسيد و يا aqua regia قرار نمي گيرد اما توسط نمك هاي جامد مانند NaCl و يا NaCN آسيب مي پذيرد.
این عنصر از ترکیب پلاتین در تیزاب سلطانی به دست آمد. نام ایریدیم از نمک های خیلی رنگی گرفته شده است.
این فلز از خانواده پلاتین است که رنگ آن شبیه پلاتین سفید کمی مایل به زرد است. ایریدیم فلزی سخت و شکننده است و برای ماشینهای سخت و کارهای سنگین از این عنصر استفاده می شود. به علت این که این عنصر دارای مقاومت بالایی در برابر خوردگی است برای ساخت مترهای استاندارد پاریس استفاده می شود. که این آلیاژی از پلاتین و ایریدیم است این آلیاژ حدود 90 درصد پلاتین و 10 درصد ایریدیم دارد. ایریدیم با اسیدهای مثل تیزاب سلطانی و سود سوز آور و NaCN واکنش نمی دهد. وزن مخصوص ایریدیم مثل وزن مخصوص اسمیم است.
ایریدیم به صورت ترکیب در طبیعت یافت نمی شود و معمولاً به صورت آزاد همراه با پلاتین و دیگر فلزات از گروه نهشته های آبرفتی یافت میشود.
از این عنصر برای ساخت تجهیرات و لوازم آزمایشگاهی مثل بوته و اسباب و لوازمات درجه حرارت بالا کاربرد دارد. همچنین از این عنصر برای اتصالات الکتریکی استفاده می شود.
خواص فیزیکی و شیمیایی عنصر ایریدیم :
عدد اتمی : 77
جرم اتمی : 192.217
نقطه ذوب : C° 2443
نقطه جوش : C° 4428
شعاع اتمی : Å 1.87
ظرفیت : 4
رنگ : سفید خاکستری
حالت استاندارد : جامد
نام گروه : 9
انرژی یونیزاسیون : Kj/mol 880
شکل الکترونی : [Xe]6s24f145d7
شعاع یونی: Å 0.625
الکترونگاتیوی : 2.20
حالت اکسیداسیون : 2,3,4,6
دانسیته : 22.4
گرمای فروپاشی : Kj/mol 26.1
گرمای تبخیر : Kj/mol 604
مقاومت الکتریکی : Ohm m 0.0000000507
گرمای ویژه: J/g Ko 0.13
ایزوتوپ :
ایزوتوپ نیمه عمر
Ir-188 1.7 روز
Ir-189 13.2 روز
Ir-190 11.8 روز
Ir-190m 1.2 ساعت
Ir-190m2 3.2 ساعت
Ir-191 پایدار
Ir-192 73.8 روز
Ir-193 پایدار
Ir-193m 10.5 روز
Ir-194 19.3 ساعت
Ir-194m 170.0 روز
اشکال دیگر : اکسید ایریدیم IrO2 کلرید ایریدیم IrCl3
موارد استفاده : وسایل آزمایشگاهی
منابع : سنگریزه های ته نشین شده با پلاتین و نیکل
اثرات پزشکی عوامل شناسایی شده:
اثرات ایریدیم بر روی سلامتی
بسیار احتراق پذیر است. عوارض: چشم: باعث سوزش پوست می شود. پوست: لمس آن خطر اندکی دارد. خوردن: باعث سوزش مجاری گوارشی می شود. اما خطر کمی دارد. تنفس: تماس با آن خطر اندکی دارد.
قدرت عوامل از لحاظ گسترش:
نباید اجازه داد که این محصول به آب زیرزمینی، توده آب یا شبکه فاضلاب برسد.
