نام عامل رادیواکتیو: CURIUM
معرفی عامل رادیواکتیو: کوریم
این عنصر توسط G.T.Seaborg / A.Ghiorso / R.A.James و در سال 1944 در آمریکا کشف شد . نام آن به افتخار ماری کوری و پییر برآن نهاده شده است .
کوریم در جدول تناوبی بعد از عنصر آمرسیوم و در گروه اکتینیدها قرار دارد. این عنصر در سال 1944 از بمباران یونهای هلیم در سیکلوترون 60 اینچ در ایالتهای کالیفرنیا و برکلی تولید شد.
در سال 1950 سه دانشمند دیگر یک ترکیبی از این عنصر با خاصیت مغناطیسی بالا با فرمول CmF3 را پیدا کردند که این ترکیب از نظر خاصیت مغناطیسی شبیه ترکیب GdF3 است. این ترکیب از سانتریفوژ الکترونیکی یون Cm+3 به دست آمد. چهارده ایزوتوپ از این عنصر شناخته شده است. پایدارترین ایزوتوپ این عنصر 247Cm است که نیمه عمر آن حدود 16 میلیون سال است. که این سن در مقایسه با سن نخستین عنصر کوریوم در زمین کوتاه است.
کوریم طبیعی از نهشته های اورانیوم یافت می شود. این عنصر از تخریب ذرات بتا توسط کانیهای اورانیم حاصل می شود. ایزوتوپهای 242Cm , 244Cm با کمیت میلی گرم در دسترس می باشد. و با میلی گرم تولید می شود. این عنصر شبیه گادولینیم از گروه عناصر کمیاب است فقط از نظر ساختار بلوری با یکدیگر تفاوت دارند.
کوریم به رنگ نقره ای با خاصیت شیمیایی بالا و الکتروپوزیتویه آن نسبت به آلومینیم بیشتر است. بیشترین ترکیبات کوریم سه ظرفیتی هستند و رنگ آنها زرد کمرنگ است. انرژی تولید شده ایزوتوپ 242Cm حدود 3 وات انرژی گرمایی در گرم است. قیمت 242Cm امروزه حدود 100 دلار در یک میلی گرم است. کوریم توسط استخوانها جذب میشود و بسیار سمی است. و تشعشعات سمی ان به مکانیسم گلبولهای قرمز خون آسیب می رساند. ماکزیمم مقدار قابل استفاده برای کاربردهای آزمایشگاهی این عنصر حدود 0.3 میکروکوری است.
خواص فیزیکی و شیمیایی عنصر کوریم :
عدد اتمی:96
جرم اتمی:244.0627
نقطه ذوب: C°1067
نقطه جوش : C°3110
شعاع فلزی: pm174
ظرفیت:3و4
رنگ: نقره ای
حالت استاندارد: رادیو اکتیو
نام گروه:لانتانید
انرژی یونیزاسیون : Kj/mol 580
شکل الکترونی : Rn5f76d17s2
شعاع یونی : Å0.97
الکترونگاتیوی:1.3
حالت اکسیداسیون:3و4
دانسیته : g/cm313.51
گرمای فرو پاشی: Kj/mol15
ایزوتوپ :
ایزوتوپ نیمه عمر
Cm-241 32.8 روز
Cm-242 162.8 روز
Cm-243 29.1 سال
Cm-244 18.1 سال
Cm-245 8500.0 سال
Cm-246 4760.0 سال
Cm-247 1.56E7 سال
Cm-248 348000.0 سال
Cm-249 1.1 ساعت
Cm-250 9700.0 سال
اشکال دیگر :
هیدرید کوریم CmH2
اکسید کوریم CmO، تری اکسید کوریم Cm2O3، دی اکسید کوریم CmO2
کلرید کوریم CmCl3
موارد استفاده : منابع هسته ای و توان الکتریکی
منابع : بدست بشر ساخته شده است .
اثرات پزشکی عوامل شناسایی شده:
کوریم از راه خوردن، آب آشامیدنی یا هوای تنفسی وارد بدن می شود. جذب گوارشی از راه غذا عامل اصلی نهشته شدن کوریم در انسان است. بعد از جذب، قسمت عمده کوریم ظرف چند روز از بدن دفع می شود و وارد جریان خون نمی شود. تنها 0.05% ا زکوریم جذب شده وارد جریان خون می شود. از کوریمی که وارد خون می شود، حدود 45% آن در کبد نهشته می شود و با نیمه عمرزیستی 20 روز در آنجا باقی می ماند، 45% آن در استخوان نهشته می شود و با نیمه عمر زیستی 50 سال در آنجا باقی می ماند. قسمت عمده 10% باقیمانده دفع می شود. کوریم موجود در اسکلت روی سطوح درونی استخوان نهشته می شود و به آرامی در کل استخوان توزیع می شود.
اگر کوریم از راه خوردن وارد بدن شود، برای سلامتی مضر است. اما ایزوتوپهای فرد آن یعنی کوریم 243، کوریم 245 و کوریم 247، به طور خارجی هم خطر دارند. راههای اصلی تماس با کوریم، جذب از راه غذا و آب آلوده به کوریم و تنفس گرد و غبار آلوده به کوریم است. اگر کوریم از راه تنفس وارد بدن شود، آسانتر از وقتی که از راه جذب وارد بدن می شود در بدن حرکت می کند. مهمترین عارضه ناشی از این ماده، تومورهای استخوانی هستند و در اثر تابشهای یونیزه ای به وجود می آیند که از ایزوتوپهای کوریم ساطع شده و روی سطح استخوانها نهشته می شوند.
در موشهایی که کوریم 242 و کوریم 244 از راه تزریق وریدی وارد بدن آنها شده بود، سرطان استخوان مشاهده شد و در موشهایی که از راه تنفس آلوده شده بودند، سرطان ریه و کبد مشاهده شد.
قدرت عوامل از لحاظ گسترش:
آزمایش سلاحهای اتمی که از سال 1980 متوقف شد، مهمترین عامل ایجاد و انتشار کوریم در محیط زیست بود. انتشار کورم توسط وسایل تولید سلاحهای اتمی باعث آلودگی محلی شد. اکسید کوریم، مهمترین شکل کوریم موجود در محیط زیست است.
کوریم نامحلول است و به ذرات خاک می چسبد. غلظت کوریم در ذرات خاک ماسه ای حدود 4000 برابر بیشتر از آب منفذی (اب موجود در فضای میان ذرات خاک) است و حتی در خاکهای رسی سفت تر به ذرات خاک می چسبد و غلظت آن حتی بالاتر هم می باشد (18000).
تعداد مصدومان احتمالی
مکانیزم مربوط
