نام عامل رادیواکتیو: AMERICIUM
معرفی عامل رادیواکتیو:
این عنصر توسط G.T.Seaborg / A.Ghiorso / R.A.James / L.O. Morgan و در سال 1945 در ایالات متحده آمریکا کشف شد .
آمرسیوم چهارمین عنصر بعد از اورانیم در گروه اکتینیدها است. ایزوتوپ 241 این عنصر در سال 1944 از واکنش نوترونی ایزوتوپ پولوتونیم در راکتورهای هسته ای حاصل شد.
این عنصر در حالت تازه بسیار درخشان به رنگ سفید و نقره ای است و آماده سازی این عنصر شبیه پولوتونیم و نپتونیم است. این عنصر بسیار چکش خوارتر از اورانیم و نپتونیم است و در دمای معمولی اتاق تیره می شود. این عنصر بسیار سمی است و در موقع استفاده از آن باید دقت زیادی به عمل آورد. فعالیت اشعه آلفا این عنصر سه بار بیشتر از رادیم است. از ایروتوپ آمرسیوم 241 برای منابع سبک اشعه گاما استفاده می شود. همچنین از این عنصر برای ساخت شیشه های رادیواکتیو با ضخامت بالا در صنایع شیشه سازی صفحه تخت و به عنوان منابع یونیزاسیون برای ردیابهای گازی استفاده می شود.
خواص فیزیکی و شیمیایی عنصر آمرسیوم :
عدد اتمی:95
جرم اتمی:239.0522
نقطه ذوب : C°1176
نقطه جوش : C°2607
شعاع فلزی : pm173
ظرفیت:3و4و5و6
رنگ:سفید نقره ای
حالت استاندارد: جامد رادیو اکتیو
نام گروه:اکتنید
انرژی یونیزاسیون : Kj/mol 599.3
شکل الکترونی :Rn5f 7 7s2
شعاع یونی : Å 0.982
الکترونگاتیوی:1.3
حالت اکسیداسیون:3و4و5و6
دانسیته : g/cm313.67
گرمای فرو پاشی : Kj/mol14.4
گرمای تبخیر : Kj/mol238.5
مقاومت الکتریکی : Ohm m0.022×106
ایزوتوپ :
ایزوتوپ نیمه عمر
Am-240 2.1 روز
Am-241 432.7 سال
Am-242 16.0 ساعت
Am-242m 141.0 سال
Am-243 7370.0 سال
Am-244 10.1 ساعت
Am-245 2.1 ساعت
Am-246 39.0 دقیقه
اشکال دیگر :
دی هیدرید آمرسیوم AmH2، تری هیدرید آمرسیوم AmH3اکسید آمرسیوم AmO، تری اکسید آمرسیوم Am2O3، دی اکسید آمرسیوم AmO2دی کلرید آمرسیوم AmCl2، تری کلرید آمرسیوم AmCl3
اثرات پزشکی عوامل شناسایی شده:
اثرات آمرسیوم بر روی سلامتی
آمرسیوم ترکیبی است که به طور طبیعی به مقداربسیار اندک وجود دارد. این ماده به طور تصادفی و از راه دستگاههای تولید هسته ای منتشر می شود. انسان از راه غذا، تنفس یا تماس پوستی و به خاطر انتشار آمرسیوم در طی تولیدات اتمی در معرض غلظت بالاتری از آمرسیوم قرار می گیرد. افرادی که در دستگاههای نیروی اتمی کار می کنند و افرادی که در نزدیکی دستگاههای نیروی اتمی زندگی می کنند، بیشتر با آمرسیوم تماس دارند.
تابشهای ناشی از آمرسیوم جذب شده، نخستین عامل ایجاد عوارض و بیماری است. آمرسیوم بعد از جذب به سرعت در بدن حرکت می کند و مدتی طولانی در استخوانها تجمع می یابد. در طی این تجمع، آمرسیوم به آهستگی تجزیه می شود و از خود ذرات رادیواکتیو و اشعه ساطع می کند. این اشعه ها باعث تغییر ماده ژنتیکی و سرطان استخوان می شوند . احتمال آسیب اندامها در اثر تماس با آمرسیوم بسیار زیاد است زیرا آمرسیوم طی زمان اندکی در اندامها تجمع می یابد.
مدارک زیادی از تجارب حیوانی در مورد سرطانرائی ترکیباتی که ذرات آلفا تابش می کنند مثل رادیوم 224، رادیوم 226، توریوم 227، توریوم 228، توریوم 230، توریوم 232، نپتونیوم 237، پلوتونیوم 238، پلوتونیوم 239 (همراه با پلوتونیوم 240) آمرسیوم 241، کالیفرنیوم 249 و کالیفرنیوم 252 وجود دارد.( /[IARC. Monographs on the Evaluation of the Carcinogenic Risk of Chemicals to Man. Geneva: World Health Organization, International Agency for Research on Cancer, 1972)
رادیونوکلئید های آلاینده داخلی که ذرات آلفا تابش می کنند، برای انسانها سرطانزا هستند. در یک تخمین خام، گروه هایی از محققین که در زمینه تاینده های آلفا مثل رادون و دخترانش تحقیق کرده اند اعلام نمودند که این ذرات بودن در نظر گرفتن رادیونوکلئید تابنده، باعث ایجاد یونیزاسیون ثانویه شده و باعث ایجاد آسیب های لوکال در مولکول های بیولوژیک مثل DNA میشوند و برای انسان و سایر حیوانات آزمایشکاهی سرطانزا هستند. این سرطانزائی بدلیل ایجاد شکست های دوگانه در رشته های کروموزومی، بیراهیهای کروموزومی و موتاسیون های ژنی و ترانسفوماسیون سلولی صورت می پذیرد. این آسیب ها در گلبول های سفید در حال تکثیر و موتاسیون های ژنی قابل اثبات است. مطالعات انسانی و حیوانات آزمایشگاهی همچنین نشان داده است که دوزهای یکسان اشعه آلفا در بافت های شبیه به هم مثل سلولهای ریوی یا سلولهای ضریح استخوان تاثیرات سرطانزائی و غیرسرطانزائی یکسانی دارند.( /[IARC. Monographs on the Evaluation of the Carcinogenic)
تجربیاتی که با ترکیبی از آمرسیوم 241 و پلوتونیوم 239 انجام شده است وجود آسیب هائی مثل بیماریهای مزمن تابشی شامل پنومواسکلوروزیس پراکنده و برونشیت مزمن سمی ناشی از تابش و تغییرات خون محیطی( از قبیل افت واکنشی و نیز شمارش پایین پلاکت ها و رتیکولوسیت ها) رشد ناقص منطقه ای سلولها ((microfocal hypoplasia، بیماریهای سلولهای استخوانی ((osteodysplasia و کبدی (reactive hepatopathy )را ثابت کرده است. این اقرات وابسته به سن نیوده و احتمال وقوعشان با افزایش میزان دوز افزایش می یابد.
بیراهیهای کروموزومی (ترانسلوکاسیون های قرینه، کرومئزومهای دیسنتریک و رینگ ها) در کشت های لنفوسیتی تعدادی از کارگران تولید کننده سوخت هسته ای که بمدت 11 تا 22 سال با گاما تابشگیری کرده و در ضمن دچار آلودگی داخلی با آمرسیوم 241 بودند در انالیز کروموزومی اثبات شده است. مجموع دوز تخمین زده شده از دو منبع در حدود 29 تا 393 میلی سیورت بود.
DHHS/ATSDR; Toxicological Profile for Americium p.31 (April 2004)
آمرسیوم 241 تابش گاما با انرژی 60 KeV تابش می کند که می توان آن را با آرایش خاصی از دتکتورها که روی ناحیه قفسه صدری تنظیم شده اند برای تعیین میزان ماده رادیواکتیو در ریه، آشکارسازی کرد.
قدرت عوامل از لحاظ گسترش:
اثرات زیست محیطی آمرسیوم
آمرسیوم، یکی از ایزوتوپهای رادیواکتیو مصنوعی است. آمرسیوم در نتیجه آزمایش جوی سلاحهای اتمی قبل از سال 1963 که این آزمایشها تحریم شد، به مقدار اندکی در خاک وجود دارد. آمرسیوم حاصل از آزمایش جوی سلاحهای اتمی دهها سال در جو باقی می ماند و در سرتاسر دنیا حرکت م یکند و به آرامی روی زمین می نشیند. ایزوتوپهای آن به آرامی در محیط تحزیه شده و در نتیجه به گیاهان و جانوران آسیب می رسانند. وقتی جانوران در معرض مقدار زیادی آمرسیوم قرار داشته باشند، به اندامهایی مانند ریه، کبد و تیروئید آسیب می رسد.
آمرسیوم موجود در خاکها، به مقدار اندکی وارد گیاهان می شود. معمولا ذرات آمرسیوم در بخشهایی از گیاه ذخیره می شوند که جانوران آنها را نمی خورند. در ماهی ها مقدار بسیار اندکی آمرسیوم در گوشت یا دیگر بخشهای خوردنی ساخته می شود و در نتیجه وارد زنجیره غذایی نمی شود.
